دو سوال در مورد کم خونی و فقر آهن و ریزش مو دریافت کردم که به هر دو ، در اینجا پاسخ می دهم :
کم بودن تعداد گلبولهای قرمز در بانوان جوان، به دلیل وجود خونریزی ماهانه امری غیر عادی نبوده و لزوما به معنای کم خونی بیمارگونه نیست مگر اینکه با عوارض جسمی مانند طپش قلب، خستگی بیش از حد و غیرعادی، سرگیجه، تنگی نفس و امثال اینها همراه باشد.
اگرچه این تصور نادرست وجود دارد که دلیل کم خونی فقر آهن در مواد غذایی مصرفی می باشد، باید گفت که عوامل مهم دیگری ازجمله کارکرد درست دستگاه خونسازبدن در ایجاد کم خونی دخلیند. چنانکه درگذشته هم مطرح نموده ام برای تامین مواد لازم بدن، مصرف این مواد به تنهایی کافی نبوده بلکه قابلیت جذب این مواد توسط دستگاه گوارش از اهمیت بیشتری برخوردار است .
وضعیت کلی سلامت بدن در مسئله جذب تاثیر بسیار دارد. اگر بدنی بطور کلی ناسالم باشد درعمل جذب آهن و سپس خونسازی به هر صورت اختلال بوجود خواهد آمد، حتی اگر غذای روزمره مملو از آهن باشد.
اگر چه این تصور نادرست و عامیانه وجود دارد که گیاهخواران در معرض خطر کم خونی قرار دارند و میزان آهن موجود در غذاهای گوشتی بیشتر است ، ولی درحقیقت گیاهخواران بدلیل اینکه معمولا بدن سالم تری دارند از قابلیت جذب بیشتر آهن برخوردار بوده و دچار کم خونی نمی شوند اگر رژیم درست گیاهخواری را دنبال کنند.
باید دانست که درحقیقت کم خونی و فقر آهن درگوشتخواران نیز بسیار دیده می شود که دلیل آن التهاب بدن، عدم قابلیت جذب و غیر سالم بودن دستگاه خونساز بدن می باشد .
به ریزش مو و پریدگی رنگ چهره وکم خونی اشاره کردید که نشان از نادرست بودن تغذیه و شرایط و عوامل محیطی ناسالم، برای کارکرد درست بدن دارد. منظورم نوع شامپو، وسایل پاک کننده یا لوازم آرایشی است که مصرف می کنید.
همه اینها در سلامت پوست و مو و بدن بطور کلی نقش دارند. خواب واستراحت کافی و دور بودن از استرسهای عصبی نیز از عوامل بسیار مهم در سلامت و در نتیجه رویش مو و سلامت پوست می باشند.
و اما تغذیه سالم گیاهی چیست؟ و چه بخورید تا نه تنها آهن مورد نیاز بدن، بلکه سایر مواد لازم برای داشتن بدن، مو و پوستی شفاف و سالم تامین گردند.
– تا میتوانید از سبزیها و میوه های خام استفاده کنید. حداقل ۸۰ – ۸۵ درصد غذای شما باید بصورت خام مصرف شود و ازسبزیها و میوه های مختلف تشکیل شده باشد.
– مقدار اندکی در روز از مغزها و دانه های خام مثل مغز بادام، گردو، فندق، بادام هندی، کنجد، شاهدانه و ….استفاده کنید.
– مغز ها و دانه ها باید حتما خام مصرف شوند زیرا که بوداده آنها می تواند اثرات سمی در بدن داشته باشد.
– مصرف نان، برنج، سیب زمینی، ماکارونی و سایر مواد نشاسته ای را به حداقل ممکن برسانید.
– مصرف جوانه حبوبات و خود حبوبات مخصوصا عدس که دارای آهن فراوان است اشکالی ندارد. اگر خام خوار هستید از جوانه ها و اگر گیاه پخته خوار هستید از حبوبات مختلف پخته شده می توانید استفاده کنید. ( حدود ۱۰ – ۱۵ درصد غذا پخته باشد)
– از مصرف چای بخصوص بعد از غذا که باعث جلوگیری از جذب آهن می شود تاحد ممکن خود داری کنید .
– ویتامین ث در جذب آهن نقش مهمی بازی می کند. مصرف گیاهان که سرشار از ویتامین ث هستند به صورت خام به جذب آهن غیرهم ( non- Heme) موجود در گیاهان کمک می کند.
– بهترین منابع گیاهی آهن، سبزیجات با برگهای پهن و تیره مانند اسفناج، برگ شلغم ، کاهو، برگ تربچه و امثالهم می باشند. برخی باور دارند که اسفناج بدلیل داشتن میزان بالای اسید اکالیک که می تواند مانع جذب آهن گردد منبع خوبی برای تامین آهن نیست ولی اگر اسفناج را بصورت خام مصرف کنید میزان جذب آهن آن بالاتر می رود.
علاوه بر اینها کلم پیچ ، کلم قمری ، کشمش ، آلو سیاه، تربچه ، تره فرنگی و بروکلی از منابع خوب آهن هستند .
– هر روز یک لیوان مخلوط آب هویج ، اسفناج و کاهو در خانه تهیه کرده و بنوشید.
به این مجموعه می توانید شاهی و برگ ترب یا شلغم هم اضافه کنید .
– جوانه غلات و حبوبات نیز سرشار از آهن می باشند. جوانه زدن دارای این برتری است که با بی اثر کردن فیتاتها (phytates) که می توانند از جذب آهن جلوگیری کنند میزان جذب آهن را بالا می برد.
– جوانه عدس سرشار از آهن و همچنین ویتامین ث است. این مجموعه چنانکه ذکر کردم بهترین حالت برای جذب بالای آهن می باشد.
– مغزدانه کدو و آفتاب گردان و همچنین بادام درختی و بادام هندی نیز منابع قابل اتکاء آهن می باشند.
– مصرف مکمل را به دلیل عوارض سمی آهن و اختلالاتی که می تواند در عمل جذب آهن موجود در غذا پدید آورد، مگر در شرایط کم خونی حاد وخطرناک، توصیه نمی کنم.
